طبق ماده ۹ قانون کار جمهوری اسلامی ایران٬ قرارداد باید مشروع باشد و موضوع مشخص داشته باشد. مثلا توافق نامه خرید و فروش مشروبات الکی و مواد مخدر٬ قانونا باطل است حتی اگه قواعد قرارداد نویسی در آن رعایت شده باشد. تواق نامه کتبی٬ اگر مربوط به شرکت یا موسسه تولیدی است که شورای کارگران دارد٬ باید حداقل در ۳ نسخه تنظیم شود. اما اکثر توافق نامه ها در ۲ نسخه اصلی تنظیم و رونوشت آن به اداره دارایی و بیمه و مالیات و واحد های حقوقی و ستادی و بازرسی و حراست و منابع انسانی موسسات و شرکت ها و سازمان های دولتی و خصوصی٬ ارجاع می شود تا در جریان مفاد آن قرار بگیرند و اگر شما بعضا نیاز به معرفی نامه داشتید٬ برای شما صادر کنند.
قرارداد را چگونه آغاز کنیم؟
قرارداد طبق آن چه که در پیوست پنجم قانون کار جمهوری اسلامی ایران آمده است٬ با این عنوان آغاز کنید. اگر چه شرط لازم یا شرط کافی هیچ قراردادی٬ ذکر پاراگراف ذیل الذکر نیست:
بسمه تعالی
قرارداد . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
تاریخ: . . . . . . . .
شماره: .. … . . .
پیوست: .. . . . .
این قرارداد به موجب ماده ۱۰ قانون کار جمهوری اسلامی ایران و تبصره شماره ۳ الحاقی به ماده ۷ قانون کار موضوع بند الف ماده ۸ قانون رفع برخی از موانع تولید و سرمایه گذاری صنعتی٬ مصوب بیست و پنجم آبان مااه سال ۸۷ مجمع تشخیص مصحلت نظام٬ بین کارفرما و نماینده قانونی کارگر/پیمانکار٬ منعقد می شود.
۱)مشخصات طرفین (کارگر/پیمانکار – کارفرما)
اولین بحث در قرارداد نویسی٬ مشخص کردن هویت طرفین قرارداد است. خواه دو بخش دولتی با هم باشند و چه بخش خصوصی با بخش خصوصی و چه بخش خصوصی با بخش دولتی. هویت طرفین٬ باید مشخص و شفاف باشد. برای اشخاص حقوقی٬ بایستی نماینده تام الاختیار کارفرما (شامل نماینده دستگاه نظارت و سمت و اطلاعات بالاترین فرد تصمیم گیر در کارفرما) ذکر شده و اسامی نمایندگان عالیه پیمانکار (صاحبان امضا در شرکت ها و موسسات خصوصی) ذکر شود. اگر کارفرما با شخص حقیقی٬ قرارداد منعقد می کند٬ باید اطلاعات کارگر قید شود.
کارفرما/نماینده قانونی کارفرما
آقا/خانم/شرکت/موسسه/سازمان . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . فرزند . ……………. . . . . . . . ..
شماره شناسنامه/شماره ثبت. . . . . . . . . . . . . . کد ملی/شناسه ملی . . . ……….. . . ….. . . . .
به نشانی: . . . ……………….. . . . . .. . . ………… تلفن: . . .. .. . . …. کد پستی:. . …….. . …
کارگر/پیمانکار/نماینده قانونی
آقا/خانم/شرکت/موسسه. . ……………………….. .. فرزند/صاحبان امضا: . . ……………………… .
متولد . . . . . .. . ….. . شماره شناسنامه/شماره ثبت: . . . . . . . … …. کد ملی/شناسه ملی:. . . . . . . . . . .
میزان تحصیلات: . . . . . . . . . . . . . . . …. . کد بیمه: .. . . . . . .. . .. .. .. . … مهارت: .. . . . . . . ..
نشانی: …………………………………………………..کد پستی: ……………………………………
تلفن: …………………………….. فکس: …………………………………………………………………..
منعقد می گردد.
۲) نوع قرارداد
در این قسمت مشخص کنید که نوع قرارداد چیست. دائم٬ موقت٬ ساعتی٬ دستمزدی یا معین.
۳) نوع کار یا حرفه و حجم وظیفه کارگر/پیمانکار و تعهدات طرفین
در این قسمت٬ موضوع قرارداد باید مشخص شود. توجه کنید که موضوع توافق نامه باید بر اساس توانایی٬ قابلیت و ظرفیت های علمی و فنی و قانونی کارگر/پیمانکار باشد و دقیقا مشخص کند که قرار است چه کاری انجام شود. نیاز نیست در چند کلمه خلاصه شود. شاید نیاز به توصیف چند پاراگراف برای تشریح کامل موضوع قرارداد باشید. حتما این کار انجام شود به خصوص اگر با کارگری قرارداد منعقد می شود که سواد و اطلاعات خوبی ندارد.
شرح وظایف کارگر/پیمانکار و شرح وظایف کارفرما و مواردی که باید حین کار رعایت کند و جواز هایی که قانونا باید دریافت شود، در این قسمت درج شده و شفاف سازی شود تا بعدا٬ محل اشکال و بحث و تفسیر های مختلف نشود. این قسمت باید با دقت و حوصله تنظیم شود و از نظر متخصصان همان حوزه کاری٬ استفاده شود. مخصوصا اگر قراردادی بین پیمانکار با کارفرما دولتی یا خصوصی منعقد می شود.
۴) محل انجام کار
محل انجام کار در محدوده شهر . . . . استان . . . . .. کشور . . . . . . . . است.
محل انجام کار باید دقیق مشخص شود. اگر در مرکز استان است٬ در چه نشانی و اگر در خارج از استان یا خارج از کشور است٬ در چه مکان و چه تاریخی.
۵)تاریخ انعقاد قرارداد
قراردادی که منعقد می کنید٬ باید تاریخ انعقاد مشخص داشته باشد. معمولا٬ سازمان های دولتی یا خصوصی٬ تاریخ انعقاد توافق نامه ها را تاریخ مبادله در نظر می گیرند. تاریخ مبادله ٬ در واقع به نوعی تاریخ امضاء توافق نامه توسط طرفین نیست. شاید شما٬ یک نسخه از توافق نامه را امروز امضاء کنید٬ اما نماینده کارفرما (دولتی یا خصوصی)٬ چند روز بعد آن را امضاء کند.
بنابراین تاریخ انعقاد٬ زمانی است که توافق نامه در دبیرخانه کارفرما، ثبت شده و شماره شده و تاریخ همان روز ثبت٬ در صفحه اول توافق نامه فی مابین درج می شود. آن تاریخ٬ تاریخ عقد قرارداد است. این تاریخ برای سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی٬ ملاک عمل برای بررسی اسناد مالی و صدور مفاصا حساب مالیاتی خواهد بود.
۶) مدت قرارداد
ششمین موضوع مهم در انعقاد این توافق نامه٬ تعیین مدت زمان اجرا است. خواه «ساعتی» در یک بازه زمانی باشد و خواه «موقت» یا «دائمی». تاریخ شروع مبادله نامه٬ از تاریخ مبادله آن بوده و تا روزی که در نظر گرفته شده است٬ ادامه می یابد. اگر فکر می کنید که به دلیل کسب مجوزهای قانونی یا الزامات و محدودیت های سیاسی٬ زیست محیطی٬ عرف و هر موضوع دیگر که انجام تعهدات را در بازه زمانی مورد نظر٬ غیر ممکن می کند٬ مدت را طولانی تر در نظر بگیرید تا نیازی به تمدید زمانی قرارداد و الحاقیه زمانی نداشته باشید.
توجه کنید که کلیه الحاقیه های زمانی بایستی پس از صدور٬ به اطلاع دارایی و سازمان تامین اجتماعی (بر اساس کد کارگاه و ردیق پیمان صادره برای قرارداد) برسد. این موضوع برای قراردادهای پیمانکاری٬ اهمیت دارد.
اگر کانترکت (CONTRACT) شما به گونه ای است که باید در ساعات خاص از شبانه روز انجام شود٬ مثل شیفت تولید کارخانجات یا کابل کشی کانالی مخابراتی ها که باید شب ها انجام شود٬ لذا٬ ساعت دقیق انجام کار را ذکر کنید.
همواره میزان ساعت کار و ساعت شروع و پایان٬ با توافق طرفین تعیین می شود. ساعت کار نمی تواند بیش از میزان مندرج در قانون کار تعیین شود و کم تر از آن مجاز خواهد بود. این موضوع برای توافق نامه های کارگری-کارفرمایی است و برای پیمانکاری-کارفرمایی٬ مصداق ندارد. تعین ساعت کار٬ مشخص خواهد که اضافه کاری ها و غیبت ها و مرخصی های استعلاجی و استحقاقی به چه صورت خواهد بود.
۸) حق السعی و ضمانت نامه «حسن اجرای تعهدات» و «پیش پرداخت»
قیمت کار انجام شده٬ از متریال مصرفی گرفته تا دستمزد٬ باید دقیق بر اساس معیار وزن و متر و حجم و عدد و دستگاه و . . . . به تناسب ماهیت کار٬ مشخص شود. مزد کارگر یا پیمانکار باید به صورت ساعتی٬ روزانه٬ ماهانه٬ موردی٬ حجمی و غیره، متناسب با ماهیت کار٬ شفاف سازی و مبلغش به ریال٬ درج شود. هر واحد کار٬ باید قیمت مشخص داشته باشد. خرید هر دستگاه یا محصول یا هر شی٬ باید قیمت واحد به ریال داشته باشد. اگر قرارداد بر اساس فهرست بها است٬ باید در بخش حق السعی٬ اعلام شود.
پیمانکاران باید ضمانت نامه حسن اجرای تعهدات٬ تسلیم واحد حسابداری یا مالی کارفرما کرده و اطلاعات ضمانت نامه باید در بخشی قید شود. هم چنین در بخش تعهدات کارفرما، شیوه آزاد سازی آن نیز مشخص شود.
اگر حسن انجام تعهدات طرفین٬ مشمول پرداخت پاداش از سوی کارفرما به کارگر/پیمانکار است٬ باید مقدار و مبلغ آن به ریال مشخص شود. هر نوع مزایایی که طبق کار٬ کارگر/پیمانکار٬ مشمول دریافت آن خواهد بود٬ باید در این قسمت درج شود. اگر برای پرداخت پیش پرداخت به کارگر یا پیمانکار از سوی کارفرما٬ نیاز به دریافت ضمانت نامه بانکی یا سفته است٬ جزییات در بخش حق السعی یا بخش دیگر٬ قید شود. هر گونه نحوه و شرایط آزاد سازی حسن اجرای تعهدات بر اساس ضماتت نامه های اخذ شده توسط کارفرما٬ در بخش تعهدات طرفین یا بخش دیگری٬ توضیح داده شود.
۹)حقوق و مزایای کارگر
حقوق و مزایای کارگر به صورت هفتگی٬ ماهانه و فصلی٬ به حساب شماره . . . . بانک. . . .. .شعبه توسط کارفرما یا نماینده قانونی وی پرداخت می شود.
در این قسمت٬ اگر با کارگر، توافقی منعقد شده است٬ نحوه و مبلغ و شیوه پرداخت مشخص شود.
اگر با پیمانکار توافقی منعقد می شود٬ بایستی ذکر شود که پرداخت ها به پیمانکار٬ منوط به تایید صورت وضعیت موقت/دائمی است که به تایید دستگاه نظارت رسیده است. پس از کسور کسورات قانونی٬ حق الزحمه پیمانکار به حساب او واریز می شود.
۱۰)بیمه
به موجب ماده صد و چهل و هشت قانون کار٬ کارفرما مکلف است که کارگر را نزد سازمان تامین اجتماعی٬ و یا سایر دستگاه های بیمه گر٬ بیمه کند.
اگر قرارداد با شخص حقوقی منعقد می شود٬ باید یک نسخه از قرارداد به نزدیک ترین شعبه سازمان تامین اجتماعی به محل اشتغال٬ ارسال شود. مدیرعامل شرکت پیمانکاری٬ حق ندارد خود را در لیست بیمه کارگاه٬ رد کند. اما سرپرست کارگاه وی٬ می تواند یکی از اعضای هیات مدیره باشد و اسمش در لیست کارگاه، به عنوان بیمه پرداز، قید شود. صدور مفاصا حساب موردی و یا قطعی٬ منوط به پرداخت لیست بیمه و مشخص شدن میزان یدی و مکانیکی کار است که در نامه درخواست مفاصا حساب٬ توسط کارفرما به تامین اجتماعی اعلام می شود.
۱۱) عیدی و پاداش سالانه
به موحب ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه های مشمول قانون کار مصوب سال هفتاد خانه ملت٬ به ازای یک سال کار٬ معادل ۶۰ روز مزد ثبت (تا سقف ۹۰ روز حداقل مزد روزانه قانونی کارگران) به عنوان عیدی و پاداش سالانه به کارگر پرداخت می شود. برای کار کم تر از یک سال٬ میزان عیدی و پاداش و سقف مربوطه به نسبت محاسبه خواهد شد.
۱۲) حق سنوات یا مزایای پایان کار
به هنگام فسخ قرارداد یا خاتمه قرارداد ٬ حق سنوات٬ مطابق قانون و مصوبه بیست و پنجم آبان ماه سال هشتاد و هفت مجمع تشخیص مصلحت نظام به نسبت کارکرد کارگر پرداخت می شود.
برای مواردی است که کارفرما با شخص حقیقی٬ توافقی منعقد می کند.
۱۳) شرایط فسخ قرارداد
این قرارداد در موارد ذیل٬ توسط هر یک از طرفین قابل فسخ است. فسخ قرارداد . . . . . .. روز قبل به طرف مقابل کتبا اعلام خواهد شد.
۱۴) سایر موضوعات
سایر موضوعات مندرج در قانون کار و مقررات تبعی از جمله مرخصی استحقاقی٬ کمک هزینه مسکن و کمک هزینه عائله کندی٬ نسبت به این قرارداد اعمال می شود.
۱۵) اعتبار قرارداد
این قرارداد در ۴ نسخه٬ شامل .. . . بند و . . . . تبصره و . . . . . صفحه که هر یک حکم واحد دارند٬ بین کارگر/پیمانکار ………… و کارفرما . …….. . . . … منعقد می شود و قاضی مرضی الطرفین نسبت به حدود اختلافات٬ قضاوت خواهد کرد.
محل مهر و امضا کارگر یا صاحبان امضاء بخش خصوصی محل مهر و امضا کارفرما
معمولا بایستی ذیل کلیه صفحات قرارداد ٬ توسط کارگر٬ امضا شود. اگر کارفرمایی٬ با شخصیت حقوقی در بخش خصوصی٬ قراردادی منعقد می کند٬ بایستی کلیه صفحات قرارداد توسط صاحبان امضاء در بخش خصوصی٬ امضا شده و مهر شود. صاحبان امضاء نیز بایستی توسط آخرین تغییرات روزنامه رسمی شرکت که در اداره ثبت شرکت های استان محل فعالیت٬ ثبت شده است٬ صورت بگیرد. تصویر تغییرات و آخرین روزنامه رسمی شخصیت حقوقی خصوصی٬ بایستی ضمیمه قرارداد شود.البته چون در این نوشتار همه انواع قراردادهای ذکر شده منظورنظر قرار گرفته جهت مشاوره تخصصی در زمینه قرارداد کار انواع پرسنل با مشاوران ما مشاوره نمایید تا اشتباهی در این زمینه مرتکب نشوید.ما از کارفرمایان عزیز حق مشاوره دریافت نخواهیم کرد .
