ماده 335 قانون تجارت : دلال کسی است که در مقابل اجرت واسطه انجام معاملاتی شده یا برای
کسی که می خواهد معاملاتی نماید طرف معامله پیدا می کند اصولا قرارداد دلالی تابع مقررات
راجع به وکالت است .
با توجه به تعریف فوق تفاوت میان دلال و کارگر ناشی از عدم وجود تابعیت دستوری و تابعیت مزدی
می باشد چرا که دلال در اصل تلاش برای تحقق یک معامله و میزان سعی در این امر مختار است و
از کسی دستور نمی گیرد از طرف دیگر در صورت عدم تحقق معامله، مستحق اخذ اجرت از کسی
نمی باشد"مزد منجزو قطعی نیست".
ماده 348 قانون تجارت :دلال نمی تواند حق دلالی را مطالبه کند مگر در صورتی که معامله به
راهنمایی یا وساطت او تمام شده باشد
قانون تجارت دلالی را ملحق به قرارداد وکالت دانسته است یکی دیگر ازتفاوتهای دیگر دلال وکارگر
در ماده 341 قانون تجارت ذکر شده است:
ماده 341 قانون تجارت :دلال می تواند در زمان واحد برای چند آمر در یک رشته یا رشته های
مختلف دلالی کند
درحالی که کارگر نمی تواند در زمان واحد برای چند کارفرما کارکند زیرا کارکردن کارگر همزمان
برای چند کارفرما با تابعیت دستوری منافات دارد بنا براین اگر مشخص شود که یک شخص برای
یک شرکت صرفامًشغول به دلالی بوده و درساعتهای کار برای شرکتهای دیگر نیز دلالی می نموده
یا این که اگر نیز چنین نمی کرده اما امکان این کار برای او وجود داشته وی کارگر نمی باشد
به عنوان نمونه برخی شرکتهای خدماتی درزمینه تامین مستخدمین منازل فعالیت
می کنند نحوه عملکرد آنها بدین گونه است که مشتریانی که به نیروی خدماتی نیاز دارند با
این شرکتها تماس گرفته و تقاضای مستخدم می کنند شرکت نیزبه عنوان واسطه خدمتکارانی
که درمحل شرکت یا جای دیگر حضور دارند به محل مورد نظر ارسال نموده و بابت چنین
واسطه گری مبلغی از دستمزد خدمتکار را به عنوان حق کمیسیون اخذ می کنند مستخدمین
مذکور هیچگونه حقوق ثابتی ندارند و درآمد آنها بستگی به میزان کار آنها دارد در این وضعیت
رابطه مستخدمین مذکور با این شرکتها رابطه کاری نیست زیرا اولا این افراد تابعیت دستوری با
شرکت نداشته و صرفا از سوی شرکت به مشتریان معرفی شده و دستورات مشتری را اجرا می کنند
ثانیاًً این مستخدمین مزد خود را از این شرکتها دریافت نمی کنند بلکه مزد را از مشتریان گرفته و
بابت دلالی، مبلغی را به عنوان کمیسیون به شرکت پرداخت می کنند بنابراین تابعیت مزدی میان
مستخدمین و شرکتهای خدماتی وجود ندارد
فعالیت اینگونه افراد در واقع شبیه رانندگانی است که با اتومبیل خود در آژانس های مسافرتی
مشغول کار بوده و بابت معرفی ازسوی آژانس حق کمیسیون پرداخت می کنند بدیهی است که
اگرهمین مستخدمین به طوردائم وهمه روزه موظف باشند در محل شرکت حاضر شده و کارکنند و
پایان هر ماه نیزصرف نظر از هر گونه شرایط کاری حقوق ثابتی داشته باشند به جهت وجود ارکان
رابطه کاری کارگر آن شرکت خواهند بود.
