کارفرمانیوز مرجع مشاوره تخصصی کارفرمایان

مشاوره کسب و کار و فروش و بازاریابی وکیل و مشاور اداره کار مالی و مالیاتی و دیجیتال مارکتینگ

۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «ساعت کار پرسنل» ثبت شده است

بیشترین ساعت کاری در دنیا


کارفرمانیوز - سازمان توسعه و همکاری اقتصادی اعلام کرد مکزیکی‌ها با ۲۲۵۷ ساعت کار در سال، بیشتر از مردم سایر کشورها کار می‌کنند.

ساعت کاری در کره جنوبی که سال گذشته یکی از بیشترین ساعت کاری در بین کشورهای جهان را داشت با ۱.۳ ساعت در هفته کاهش در سال ۲۰۱۸ به ۵۲ ساعت کار در هر هفته رسید تا این کشور امسال در رده سومین کشور از نظر بیشترین ساعت کاری در جهان قرار گیرد. هم چنین دولت این کشور حداکثر ساعت مجاز برای اضافه کار در طول هفته را نیز ۲ ساعت کاهش داد.

قانون کاهش ساعت کاری در کره جنوبی به دنبال افزایش مشکلات ناشی از کار بیش از حد و کم شدن ارتباط اعضای خانواده‌های کره‌ای با یکدیگر سال گذشته ابلاغ شد و ابتدا برای شرکت‌های دارای بیش از ۳۰۰ کارمند و به تدریج برای کل بنگاه‌های کره‌ای اعمال خواهد شد.  

کارگر

به گفته سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، مکزیکی‌ها با متوسط ۲۲۵۷ ساعت کار در هفته، بیش از سایر مردم جهان کار می‌کنند و پس از آن‌ها یونانی‌ها با ۲۰۱۸ ساعت در جایگاه دوم و کره جنوبی با ۱۹۶۳ ساعت کار در سال در جایگاه سوم قرار دارد.

ساعت کاری زیاد به یکی از معضلات بزرگ در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است به گونه ای که انجمن کار و جامعه کره جنوبی هشدار داده است کار کردن بیش از حد مردم این کشور را در معرض مشکلات جدی سلامت جسمی و روحی قرار داده است.

در بین کشورهای دیگر عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، کاستاریکا، شیلی و روسیه نیز جز کشورهای با ساعت کاری بالا معرفی شده‌اند.



منبع : ایسنا


www.karfarmanews.irکارفرمانیوزپایگاه اطلاع رسانی کارفرمایان
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مشاور فروش و بازاریابی و وکیل اداره کار

رابطه ساعت کار و حق بیمه

 

کارفرمانیوز - مطابق ماده 51 قانون کار ساعات کار در کارگاهها و کارخانجات مشمول قانون کار، مدت زمانی است که کارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار میدهد.

ساعات کار در هفته ۴۴ ساعت است و در کارهای نوبتی که ساعات کار به صورت چرخشی انجام میشود، ساعات کار در ماه نباید از ۱۷۶ ساعت بیشتر باشد.

ضمن اینکه ساعت کار در شبانه‌روز نباید از ۸ ساعت (ماده ۵۱ قانون کار) تجاوز کند و در صورت نیاز به کار بیشتر، فقط میتوان ۴ ساعت اضافه‌کار در روز برای کارگر منظور کرد که این مدت نیز باید با موافقت کارگر و پرداخت فوق العاده اضافه‌کار که ۴۰ درصد اضافه بر مزد روزانه کارگر است، تعیین و پرداخت شود.

البته چنانچه شرایط اضطراری بر اثر حوادث غیرمترقبه یا احیای مجدد کارگاه به وجود آید میتوان اضافه‌کار بیشتری را از کارگر طلب کرد که با حالت عادی متفاوت است (ماده ۵۹ قانون کار).

زمان صرف صبحانه و ناهار جزء ساعات کار نیست ولی چنانچه در کارگاهی از ابتدا ساعت صرف ناهار جزء ساعات کار محسوب شده باشد، این رویه باید ادامه یابد.

نکته قابل توجه دیگر اینکه ساعات کار در مشاغل سخت و زیان‌آور ۶ ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته است.

همچنین ساعات کار روزانه کارگر نوجوان، نیم‌ساعت کمتر از ساعات کار معمولی کارگران است. ترتیب استفاده از این امتیاز با توافق کارگر و کارفرما تعیین خواهد شد. کارگر نوجوان فردی است که بین ۱۵ تا ۱۸ سال سن دارد.


اضافه‌کاری چیست؟


کار اضافی به کاری گفته میشــود که علاوه بر ســاعات معمولی روزانه و هفتگی انجام شود. کار اضافی برای کارگر و کارفرما مزایایی دارد. این امر برای کارگر مزد و درآمد بیشــتری دارد و برای کارفرما بهره‌گیری بیشــتر از امکانات کارگاه بدون استخدام کارگر جدید و پرداخت حق‌بیمه.


در موارد زیر تعیین اضافه‌کاری برای کارگر ممنوع است:


۱) کارگری‌ که کارشبانه انجام می‌دهد. کارشبانه از ساعت ۲۲ شب تا ۶ صبح را شامل می‌شود و از ساعت ۶ صبح تا ۲۲ شب‌ کار روزانه خواهد بود.

۲) کارگری که به کارهای خطرناک و سخت و زیان‌آور اشتغال دارد.

۳) کارگر نوجوان.


ساعات کار کارگر


بیمه و ساعات کار


پرداخت حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی براساس روز و ساعت تعیین و به سازمان مزبور پرداخت میشــود، به ترتیبی که برای ۸ ساعت کار یک روز بیمه منظور میشــود.

حق بیمه دریافتی بابت اضافه کاری نیز فقط بر میزان خدمات ســازمان تاثیر دارد و موجب افزایش مدت سابقه فرد نمیشود. با این حال با توجه به مدت کارکرد هر فرد در کارگاه‌های مشمول قانون کار و تامین‌اجتماعی در طول ماه حق بیمه پرداخت و متناسب با آن حق بیمه منظور میشود.

در برخی از مشاغل مدت کار در ماه کمتر از ۳۰ روز است و درواقع به صورت پاره وقت و ساعتی انجام میشود که در این موارد الزام است با توجه به نوع شغل مدت قابل قبول کارکرد در طول ماه مورد توافق سازمان و صنف مربوطه قرار بگیرد و براســاس آن مبلغ بیمه دریافت شود.

در هر حال مبنای تعیین سابقه این افراد این گونه است که ۸ ساعت کار یک روز سابقه منظور شــود. بهتر است در مشاغلی که ماهیت کوتاه مدت و پاره وقت یا ســاعتی دارند دستمزد و میزان مدت زمان کارکرد در ماه تعیین شود، مثل شغل منشی‌گری در مطب‌ها یا دفاتر وکالت یا مشاوره.


پرسش و پاسخ :


پرسش» لیست بیمه من هر ماه در دو شرکت رد می‌شود، آیا این مسئله اشکال دارد؟ مزیت آن چیست؟

پاسخ: ارسال حق‌بیمه در دو یا چند کارگاه اشکالی ندارد، ولی در هر حال سقف پرداخت حق‌بیمه که ۷ برابر حداقل دستمزد سال مربوطه است توسط سازمان تامین‌اجتماعی رعایت میشود.

باید توجه داشت که با پرداخت حق‌بیمه در چند کارگاه سابقه فرد افزایش نمی‌یابد فقط در هنگام استفاده از خدمات با توجه به اینکه مزایا براساس حق‌بیمه‌های پرداختی در ماهها یا سالهای آخر پرداخت حق‌بیمه، محاسبه و پرداخت میشود، مزایای بهتری شامل فرد میشود. سابقه بیمه‌ای که برای یک فرد در ۲۴ ساعت شبانه‌روز در نظر گرفته میشــود ۸ ساعت کار است. بیش از زمان مذکور هم که موجب میشود فرد از اضافه‌کار برخوردار شود و فوق‌العاده اضافه‌کار دریافت کند، سابقه اضافه‌ای در نظر گرفته نمیشود.

پرسش» کاربیشتر از۴۴ ساعت درهفته چه حکمی دارد؟

پاسخ: به‌موجب قانــون، کار بیش از ۴۴ ســاعت در هفته اضافه‌کاری محسوب میشــود و بابت آن ۴۰ درصد بیشتر از ساعات عادی باید پرداخت شود.

پرسش» آیا از اضافه‌ کاری حق‌ بیمه دریافت می‌شود؟

پاسخ: بله، به‌موجب قانون تامین‌اجتماعی، هرگونه دریافتی مستمر نقدی و غیرنقدی مشمول کسر حق‌بیمه است، بنابراین اضافه‌کاری نیز مشمول کسر حق‌بیمه است.

پرسش» تاخیر یا تعجیل در کار کارگر رامی‌توان از اضافه‌کاری وی کسر کرد؟

پاسخ: خیر، زیرا ارزش کار اضافه ۴۰ درصد بیشتر از کار عادی است، پس نمیتوان آنها را برابر در نظر گرفت و کســری‌های کار عادی را از اضافه‌کار کسر کرد.

پرسش» به چه پرداختی‌هایی اضافه‌کار تعلق می‌گیرد؟

پاسخ: مزایا و پرداختهایی که به تبع شــغل به کارگر تعلق میگیرد مثل ســختی کار، مزایای سرپرستی و… در محاســبه اضافه‌کار باید در نظر گرفته شود.

پرسش» کارگران غیرنوبتی که اضافه‌کاری آنان به شب‌کاری نیز کشیده شده از کدام‌یک از فوق‌العاده‌های اضافه‌کاری یا شب‌کاری برخوردار می‌شوند؟

پاسح: کارگر غیر نوبتکار که اضافه‌کاری وی در طول زمان شــبکاری (از ساعت ۲۲ شــب تا ۶ بامداد) به طول انجامیده هم اضافه‌کاری (۴۰ درصد اضافه بر مزد) و هم شبکاری (۳۵ درصد اضافه بر مزد) دریافت خواهد کرد.

پرسش» در چه شرایطی کارفرما می‌تواند بیش از ۴ ساعت در روز برای کارگر اضافه‌ کاری تعیین کند؟

پاسخ: ارجاع کار اضافی به شرط پرداخت اضافه‌کاری( ۴۰ درصد اضافه‌مزد برای هر ســاعت) و برای مدتی که جهت مقابلــه با اوضاع و احوال خاص (موارد زیر) باشــد با تشخیص کارفرما، حداکثر آن ۸ ساعت در روز خواهد بود

الف) جلوگیری از حوادث قابل پیشبینی و یا ترمیم خسارتی که نتیجه حوادث مذکور است.

ب) اعاده فعالیــت کارگاه، در صورتی کــه فعالیت مذکور به علت بروز حادثه یا اتفاق طبیعی از قبیل ســیل، زلزله و یا اوضاع و احوال غیرقابل پیش بینی دیگر قطع شده باشد.


 


محمدحسین قشقایی


www.karfarmanews.irکارفرمانیوزپایگاه اطلاع رسانی کارفرمایان
۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مشاور فروش و بازاریابی و وکیل اداره کار

میزان انجام کار در ساعات عادی و اضافه کاری

 

کارفرمانیوز - امروزه اضافه کاری و ساعت کار مفید پرسنل به عنوان یکی از موضوعات قابل توجه در مدیریت منابع انسانی فکر برخی از پژوهشگران را تسخیر کرده است.در زیر به بررسی این موضوعات پرداخته ایم.

آنها معتقدند استفاده از اضافه کاری به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت منابع انسانی در حداقل سه حالت زیر مجاز است:

● روشی برای افزایش استفاده ی کارآمد از دارایی های سرمایه ای مانند تجهیزات و تأسیسات

● واکنش سریع به حجم کار در مقابل نیازهای موقت به منابع انسانی

● عدم امکان پیش بینی مدت انجام کار و در نتیجه جبران آن ازطریق اضافه کاری


علاوه بر وضعیت های فوق یکی دیگر از علل متداول اضافه کار که مأنوس تر است غیبت همکاران یا کمبود نیرو است. 

نکته ی مهمی که در اضافه کاری باید مورد توجه قرار گیرد (و معمولاْ قرار نمی گیرد!) طراحی و تدوین شاخص های بهره وری به این منظور است که چه میزان کار در ساعات عادی قابل انجام است و چه میزان در ساعات اضافه کاری. فقدان این گونه شاخص ها توانایی مدیران را در تشخیص مشکلات کارایی و نظارت بر انجام اضافه کاری کاهش می دهد.

آنچه که مسلم است باید نیاز به اضافه کاری پیش بینی شده و طرح هایی برای آن وجود داشته باشد. همچنین از عدم سوء استفاده از اضافه کار باید اطمینان حاصل کرد و دست آخر اینکه اطلاعات مربوط به هزینه ها و توجیه اضافه کاری باید ازطریق یک سیستم اطلاعات مدیریت همواره در دسترس باشد.

نظرشما درباره ی اضافه کاری چیست؟ آیا به خاطر نیاز مادی و جبران کسورات از اضافه کار استفاده می کنید؟ آیا پرداخت پاداش تحت عنوان اضافه کاری را که در برخی سازمان ها شایع است درست می دانید؟

ساعات کار کارگر


چرا آلمانی ها با ساعت کاری کمتر بهره وری بالاتری دارند

بیشتر آمریکائی ها وقتی به آلمان فکر می کنند، معمولاً به یاد هیلتر و سربازان جنگ جهانی دوم می افتند. نکته ای که کمتر مورد توجه قرار می گیرد، این است که آلمان در شرایط فعلی، موتور صنعتی اروپا و یکی از تولیدکنندگان برجسته و صادرکنندگان اصلی به کشورهای آسیایی در حال توسعه است. برتری مهندسان آلمانی که در تبلیغاتی مثل فولکس واگن به تصویر کشیده می شود، به هیچ وجه اغراق آمیز نیست. آلمان به عنوان موتور اقتصادی اتحادیه اروپا، سال 2012، به تنهایی ناحیه یورو را از فروپاشی حتمی نجات داد. این درحالی است که کارگران آلمانی نسبت به کارگران سایر کشورهای همسایه ساعات کاری کمتر دارند و بیمه و مزایای قابل توجهی دریافت می کنند. اما چطور ممکن است در کشوری به طور متوسط 35 ساعت در هفته کار کنند (24 روز هم مرخصی با حقوق داشته باشند) و نرخ بهره وری تا این حد بالا باشد؟



ساعات کاری واقعاً ساعات کاری هستند!


در فرهنگ سازمانی آلمان، کارمند یا کارگری که سر کار است، باید فقط مشغول کار باشد. چک کردن فیسبوک آن هم برای چند ساعت، غیبت کردن با همکاران، باز کردن یک صفحه الکی که اگر رئیس وارد شد خودمان را مشغول آن نشان بدهیم، به هیچ وجه قابل قبول نیستند. این طور که به نظر می رسد، مدیران در آمریکا در برابر چنین رفتارهایی، یک اخم ساده می کنند، اما در آلمان، چینین رفتارهای ناشایستی به هیچ وجه تحمل نمی شوند. در مستند "مرا آلمانی کن" شبکه BBC، خانمی آلمانی که برای کار به انگلستان رفته بود به خوبی توضیح داده که چطور شوکه شده است:

"برای کار به انگلستان رفته بودم... داخل دفتر شرکت بودم و می دیدم تمام کارمندان به صورت بی وقفه در حال صحبت کردن هستند، صحبت از برنامه شان برای امشب و...، نوشیدن قهوه هم که هیچ وقت تعطیل نمی شد..."

مشخص است که از فرهنگ کارمندان انگلیسی کاملاً شوکه شده بود...

آلمانی ها بعد از تحقیقات مفصل به این نتیجه رسیدند بهتر است استفاده از فیسبوک و ایمیل های شخصی در اداره ها ممنوع شود.


ارتباط مستقیم و هدفمند است که ارزش دارد

فرهنگ سازمانی آلمان، بر روی ارتباط مستقیم و تمرکز دقیق منعطف شده است. آمریکائی ها معمولاً ترجیح می دهند گفتگوهای بسیار کوتاه داشته باشند و در فضائی شاد کار کنند؛ اما آلمانی ها بلافاصله سر اصل مطلب می روند و حتی با رئیس بخششان به صورت مستقیم و بی پرده صحبت می کنند، جلسات کاری شان را بدون مقدمه شروع می کنند و بدون اینکه بخواهند از عبارات محترمانه استفاده و در لفافه صحبت کنند، حرفشان را می زنند. یک کارمند آمریکائی برای درخواست از همکارش احتمالا می گوید: "اگه خدا قسمت کنه بتونی اینو تا ساعت 3 بهم برسونی، خیلی ممنونت میشم..."؛ درحالیکه یک آلمانی چنین جمله ای را ترجیح می دهد: "تا 3 آماده اش کن"!

وقتی یک آلمانی سر کار است، کاملا بر کارش تمرکز دارد و تمام سعیش را می کند، درنتیجه طبیعی است که در مدت زمان کمتری، بهره وری بالاتری داشته باشد.



منبع : irtci.com و khabarfarsi.com


www.karfarmanews.irکارفرمانیوزپایگاه اطلاع رسانی کارفرمایان
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مشاور فروش و بازاریابی و وکیل اداره کار

اجزای بهره وری و رابطه آن با ساعات کار

 

 بهره وری مساله ای است که به ویژه در نیم قرن اخیر، چه در سطح خرد و چه در سطح کلان در ادبیات علم اقتصاد مطرح بوده است و توجه به آن می تواند به کارفرمایان عزیز در جهت ارتقاء سطح تجـــاری و مبحث برنـــدینگ کمک شایان توجهی نماید که این مقالـــه کوششی است در این زمینه که امید است مورد توجه شما قرار گیرد.

بهره‌ وری مساله‌ای است که به ویژه در نیم‌قرن اخیر، چه در سطح خرد و چه در سطح کلان در ادبیات علم اقتصاد مطرح بوده است. به طور کلی اگر نهاده‌های تولید را به صورت نهاده‌های فیزیکی و نیروی کار در نظر بگیریم، ارتقای بهره‌وری اولی را می‌توان به تکنولوژی و دومی یعنی نیروی کار را به مهارت و آموزش ارتباط داد که ماحصل آن انباشت سرمایه انسانی خواهد بود.


در ادبیات اقتصادی تعاریف و شیوه‌های مختلفی برای مساله بهره‌وری مطرح شده است اما در یک تعریف کلی می‌توان گفت بهره‌وری رابطه میان عوامل تولید و محصول تولیدشده را نشان می‌دهد.


به عبارت بهتر در صورتی که با همان نهاده‌های موجود بتوان محصول بیشتری به لطف پیشرفت تکنولوژی یا افزایش مهارت نیروی کار تولید کرد می‌توان گفت بهره‌وری افزایش پیدا کرده است. از طرفی می‌دانیم که محصول تولیدشده، حاصل ترکیب عوامل تولید است و بهره‌وری عوامل تولید نیز عبارت است از رابطه بازدهی تولید با یکی یا کل عوامل تولید. علاوه بر این تعریف، می‌توان بهره‌وری را حاصل جمع کارایی (Efficiency) و اثربخشی (Effectiveness) دانست.


دلیل واردکردن یک زیرشاخص به نام اثربخشی در این تعریف از آن جهت است که ممکن است با مصرف کمتر نهاده‌ها، محصول بیشتری تولید شود که همان کارایی است اما محصول تولیدشده کیفیت مناسب را نداشته باشد که به مفهوم آن است که کار به صورت درست انجام نشده است.


ساعت کار


از همین رو می‌توان نتیجه گرفت بهره‌وری در صورتی قابل قبول و بهینه خواهد بود که فرآیند تولید هم کارا باشد و هم اثربخش یعنی کار درست به شیوه درست انجام شده باشد در غیر این صورت، منابع اتلاف شده است. واضح است که بهبود و رشد بهره‌وری مستلزم فعال کردن توانایی‌ها و ظرفیت‌های بالقوه یک سازمان یا بنگاه است که همواره نیازمند محرک‌های قوی است.


رقابت یکی از مهم‌ترین این محرک‌هاست. بررسی فرآیند افزایش بهره‌وری و استفاده از پتانسیل‌های آن برای رشد اقتصادی نشان می‌دهد کشورهایی دارای بیشترین رشد بهره‌وری هستند که رقابت در آنها در سطح بسیار بالایی قرار دارد. به عبارت دیگر بررسی وضعیت بهره‌وری در کشورهای مختلف نشان می‌دهد یک رابطه بسیار قوی و مثبت میان رقابت و بهره‌وری وجود دارد.


کشورهایی که از رشد اقتصادی قابل توجهی طی چند دهه گذشته برخوردار بوده‌اند، اغلب رشد خود را از طریق افزایش بهره‌وری به دست آورده‌اند که در گام پیش از آن، رقابت را در عرصه‌های مختلف اقتصادی نهادینه کرده‌اند. بنابراین بدون شرط لازم رقابت، افزایش بهره‌وری اگر هم ممکن باشد، رشد آن در سطوح بسیار نازل قرار می‌گیرد به طوری که قادر نیست محرک قابل توجهی برای رشد باشد.


همان‌ طور که می‌دانیم اصل اولیه اقتصاد، کمیابی منابع است بنابراین گرچه می‌توان با حجم بیشتری از عوامل تولید، محصول بیشتری هم تولید کرد اما با توجه به رشد جمعیت، محدودیت منابع و نیز عوارض زیست‌محیطی استفاده هرچه بیشتر از عوامل تولید، شرط لازم افزایش استانداردهای زندگی که مستلزم افزایش رشد اقتصادی است، افزایش بهره‌وری عوامل تولید است در غیر این صورت شاید تئوری قدیمی مالتوس درباره پایان منابع و قحطی در زمین و به تبع آن مرگ‌ومیر انسان‌ها چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسید. در ادامه به طور خاص به مساله بهره‌وری نیروی کار می‌پردازیم.


توسعه انسانی و بهره‌وری نیروی کار


تا بدین جای متن، از مفهوم کلی بهره‌وری و پیش‌شرط‌های آن صحبت کردیم. اما آنچه مسلم است بخشی که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته، ترتیب نیروی کار و تبدیل آن به سرمایه انسانی است. از همین رو است که شرکت‌ها به جای اینکه تعداد نیروی انسانی را افزایش دهند، تلاش می‌کنند با اجرای برنامه‌های آموزشی کوتاه‌مدت تخصصی، سطح مهارت شاغلان را افزایش دهند.


در نگاه اول شاید این امر ساده به نظر برسد اما یک تناقض بزرگ همیشه در دل مساله بهره‌وری برای نیروی کار وجود داشته است و آن هم اینکه لزوماً با افزایش ساعات کاری می‌توان خروجی یا همان خدمت یا کالای ارائه‌شده از سوی نیروی کار را افزایش داد یا می‌توان حتی با ساعات کاری کمتر به بهره‌وری بالاتر دست یافت. پیش از اینکه به این سوال با مطالعات موردی در چند کشور منتخب پاسخ دهیم، ضروری است مساله بهره‌وری را از زاویه دیگری نیز مورد بررسی قرار دهیم.


از همین رو در این قسمت به اهمیت مساله بهره‌ وری نیروی کار از زاویه توسعه انسانی اشاره می‌کنیم. بدین منظور برخی مطالعات داخلی را در این زمینه ذکر می‌کنیم و به بیان نتایجشان می‌پردازیم. به طور کلی از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های ذهنی اقتصاددانان و صاحب‌نظران یافتن و بررسی و تجزیه و تحلیل عوامل تسریع فرآیند توسعه و شناخت موانع آن است که البته استفاده از شاخص‌ها و ملاک‌های نوین توسعه در این راه بدیهی و ضروری به نظر می‌رسد.


در راستای این مساله، ابتدا به سراغ شاخص‌های توسعه که در دنیای امروز ملاک سنجش و ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی کشورهاست رفته و پس از بررسی آنها شاخص توسعه انسانی به عنوان یک دستاورد نوین بشری در سنجش میزان توسعه‌یافتگی جوامع انتخاب شده است. دیزجی و بدری (1393) به بررسی آثار شاخص توسعه انسانی بر بهره‌وری نیروی کار در بازه زمانی 2002 تا 2009 با استفاده از داده‌های 32 کشور منتخب سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه پرداخته‌اند.


نتایج به دست آمده نشان داد همه متغیرها از لحاظ اقتصادی و آماری مورد پذیرش قرار گرفتند. به طوری که می‌توان انتظار داشت با افزایش شاخص توسعه انسانی سطح بهره‌وری نیروی کار افزایش یابد. درجه باز بودن اقتصاد هم تاثیر مثبتی بر بهره‌وری نیروی کار داشته است.


همچنین میزان ارزش‌افزوده تولیدی، مخارج بهداشت و سلامت و موجودی سرمایه فیزیکی نیز اثرات مثبتی بر سطح بهره‌وری نیروی کار داشتند به طوری که می‌توان گفت با اعمال سیاست‌های مناسب و بهره‌گیری صحیح از امکانات می‌توان شاهد افزایش سطح بهره‌وری نیروی کار بود که این خود تاثیرات بسیار چشمگیری را بر سطح تولید و پیشرفت جوامع مختلف خواهد داشت.


در ضمن با نگاهی به ادبیات اقتصاد توسعه درمی‌یابیم که یکی از مباحث اساسی در زمینه توسعه، میزان بهره‌گیری درست و منطقی از توانایی‌ها و استعدادهای نیروی انسانی هر جامعه است. افزایش بهره‌وری تنها راه توسعه اقتصادی کشورها و موجب ارتقای سطح رفاه زندگی یک ملت است. تحولات معجزه‌آسای رشد و توسعه اقتصادی در کوتاه‌مدت در بسیاری از کشورها نتیجه افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه، کارا و اثربخش آنها از منابع فیزیکی و انسانی‌شان بوده است. مطالعات دیگر نیز حاکی از آنند که آثار توسعه انسانی بر بهره‌وری نیروی کار مثبت و بسیار قوی بوده است.


برای مثال، یکی از این مطالعات که این اثر را در 32 کشور منتخب OECD با استفاده از مدل پانل دیتا در بازه زمانی سال‌های 2002 تا 2009 مورد بررسی قرار داده است نشان می‌دهد شاخص توسعه انسانی اثر مثبت و معنی‌داری بر بهره‌وری نیروی کار در کشورهای مورد مطالعه داشته است.


همچنین درجه باز بودن اقتصاد، ارزش‌افزوده تولیدی، مخارج سلامت و بهداشت و سرمایه فیزیکی اثر مثبت و معنی‌داری بر بهره‌وری نیروی کار داشته است.


این مطالعات صرفاً به کشورهای خارجی محدود نمی‌شوند و نمونه‌های داخلی نیز دارند. برای مثال، شاه‌آبادی (1382) در مطالعه‌ای به ارزیابی عوامل موثر بر بهره‌وری نیروی کار پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد انباشت سرمایه تحقیق و توسعه داخلی، انباشت سرمایه تحقیق و توسعه خارجی، سرمایه انسانی، نسبت موجودی سرمایه فیزیکی به نیروی کار، شاخص‌های باز بودن، رابطه مبادله، ذخایر بین‌المللی، نرخ تورم و نرخ ارز موثر واقعی روی بهره‌وری کل عوامل تاثیر دارند.


همچنین نتایج برآورد پیشنهاد می‌کند که اثر انباشت سرمایه تحقیق و توسعه داخلی، انباشت تحقیق و توسعه خارجی، سرمایه انسانی و نسبت موجودی سرمایه فیزیکی به نیروی کار اثر قوی‌تری نسبت به دیگر متغیرها بر بهره‌وری کل عوامل دارند و در ضمن ضریب برآوردی متغیر نرخ تورم و نرخ ارز روی بهره‌وری کل عوامل منفی است.


امینی و حجازی‌آزاد (1387) هم عوامل موثر بر بهره‌وری کل عوامل در اقتصاد ایران را مورد بررسی قرار داده‌اند.


نتایج برآورد الگو با استفاده از داده‌های سری زمانی سال‌های 1347 تا 1383 به روش خود‌توضیح‌برداری با وقفه‌های گسترده نشان داد که در بلندمدت سرمایه تحقیق و توسعه دولتی اثرات معنادار و مثبتی بر بهره‌وری داشته است.


تجارب کشورها


همان‌طور که پیشتر اشاره شد، می‌دانیم ساعات کاری که به معنای مدت زمانی است که افراد، مشغول کار حرفه‌ای‌شان می‌شوند و در ازای آن پول دریافت می‌کنند، در کشورهای مختلف متفاوت است و در هر کشوری هم بازده و ساعت مفید کاری کارمندان و کارگران در مقایسه با دیگر مناطق فرق می‌کند. با این حال، ساعت کاری استاندارد در هر کشوری بر اساس قوانین همان کشور تعیین می‌شود و کارفرمایان باید از آن پیروی کنند.


اکنون به طور کلی در کشورهای مختلف جهان ساعت کاری حدود 40 تا 44 ساعت در هر هفته است و جالب است بدانید برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ساعت کاری باید به 21 ساعت در هفته کاهش یابد. از نظر آنها چنین اقدامی می‌تواند با مشکلاتی مانند بیکاری، بروز بیماری‌های جسمی و روحی، رسیدگی نکردن به خانواده و نداشتن وقت آزاد به مقدار کافی مقابله کند.


همچنین آنها باور دارند در صورتی که فرد مدت بیشتری همراه خانواده‌اش باشد و فرصت تفریح و استراحت داشته باشد، بازده کاری‌اش افزایش خواهد یافت. بنابراین اکنون در کشورهای پیشرفته نیز ساعات کاری در طول هفته در حال کاهش است. واقعیت این است که در کشورهای مختلف به این مساله جواب‌های متفاوتی داده شده است و مطالعات و تجربه‌های عملی در این زمینه کمک شایانی به بهبود ادبیات نظری موضوع کرده‌اند.


اولین تجربه‌ای که در اینجا از آن صحبت می‌کنیم، مربوط به شهر گوتنبرگ سوئد است. سال گذشته میلادی مقامات شهر گوتنبرگ متوجه شدند بیمارستان‌ها و خانه‌های سالمندان این شهر که به صورت غیردولتی اداره می‌شوند با مشکل فرسودگی شغلی مواجه‌اند در واقع اکثر کارمندان آنجا یعنی پرستاران اذعان داشتند از دهه 1990 با مشکل ساعت‌های کاری طولانی و کمبود نیرو مواجه بوده‌اند و ادامه این روند دیگر برایشان ممکن نیست.


به علاوه از آنجا که ماهیت کار آنها یعنی سر و کار داشتن با بیماران مختلف، سخت به نظر می‌رسید، اضافه‌شدن ساعات کار بر دشواری آن می‌افزود. از همین رو مسوولان شهر وارد عمل شده و ساعات کاری شیفت‌های یک مرکز پرستاری را از هشت ساعت در روز، به شش ساعت کاهش دادند بدین ترتیب، برنامه کار هفتگی کارکنان مورد نظر خود را در ازای همان حقوق قبلی به 30 ساعت  رساندند. ممکن است بپرسید این تغییر به تنهایی چه پیامدهایی داشته است.


همان‌طور که انتظار می‌رفت همه از این موضوع خوشحال هستند و کیفیت مراقبت از سالمندان بهبود پیدا کرده است. اما آنچه در اینجا از منظر اقتصادی برای ما مهم است، نظارت و بررسی راندمان کاری همان پرستاران در حالتی است که ساعات کاری کمتری دارند. در صورتی که این کیفیت بهبود یابد، رضایت بیماران نیز افزایش یافته و به طور کلی هدف اصلی ما که افزایش بهره‌وری بود محقق شده است. این اما یک سوی ماجراست. طرف دیگر ماجرا بودجه این طرح است.


البته که هزینه‌بر بودن این کار نیز تقریباً به همین میزان قابل انتظار بود اما پوشش کامل برنامه جدید، به مبلغی معادل یک میلیون دلار و استخدام 14 نیروی کار جدید نیاز داشت.


این مقدار پول شاید هزینه سرسام‌آوری به نظر برسد اما گوتنبرگی‌ها اعتقاد دارند این پول به درستی هزینه شده است. مسوولان این شهر طرح مذکور را به پزشکان یک بیمارستان محلی نیز تعمیم داده‌اند و یک شهر دیگر در شمال سوئد نیز از برنامه مشابهی پیروی کرده است. این مساله هرچند که برای بیماران و کارمندان کاملاً رضایت‌بخش به نظر می‌رسد، اما باید دید واقعاً برای کارفرمایان هم متقاعدکننده هست یا خیر. تجربه گوتنبرگ نشان می‌دهد بهره‌وری فقط کارِ بیشتر کشیدن از کارمندان نیست. با نگاهی دقیق‌تر می‌توان گفت مادامی‌که تولید محصولات مصرفی در بنگلادش و ویتنام را از معادله کنار بگذاریم، بهره‌وری، یک بده‌بستان است میان کیفیت و کمیت.


شاید گاهی بتوان با ساعات کاری طولانی کمیت را بالا برد، اما این کار قطعاً به قیمت نزول کیفیت تمام خواهد شد. اگر از این زاویه به بهره‌وری نگاه کنیم، ساعات کاری بیشتر، اغلب مواقع به انجام کار معنادار کمتر ترجمه خواهد شد. این فقط در مورد مشاغل حساسی نظیر پرستاری صدق نمی‌کند بلکه مصداق‌های دیگری نیز در سراسر دنیا می‌توان برای آن پیدا کرد. با نگاهی اجمالی به جوامعی چون کشور ژاپن که سیر پیشرفت آنها ناگهانی و غیرقابل‌باور است خواهیم دید که منابع نیروی انسانی مهم‌ترین شاخص برای افزایش بهره‌وری در آنها بوده است. تلاش برای بهبود و استفاده موثر و کارآمد از منابع گوناگون چون نیروی کار و سرمایه، هدف تمام مدیران سازمان‌های اقتصادی و واحدهای تولیدی است.


ساعت کار


و اما ایران!


ایران هم از آنچه تاکنون در این نوشتار مطرح شد، مستثنی نیست و دهه‌هاست که مساله ارتقای بهره‌وری در آن مطرح است. این موضوع به‌خصوص در مورد نیروی انسانی بغرنج‌تر به نظر می‌رسد چراکه بخش قابل توجهی از بهره‌وری سرمایه فیزیکی در این سال‌ها به لطف انتقال تکنولوژی جبران شده است. 


به‌ نظر می‌رسد در خوش‌بینانه‌ترین حالت، ساعات کار مفید در ایران روزانه حدود دو ساعت است که بر این اساس در طول هفته به ۱۱ ساعت نمی‌رسد. آمارهای دقیق‌تر در مرکز آمار نشان می‌دهد ایرانیان در طول هفته نزدیک به هفت ساعت کار می‌کنند. این در حالی است که بر اساس ماده ۵۱ قانون کار میزان ساعت کار روزانه در بنگاه‌های تولیدی یا واحدهای مشمول قانون کار هشت ساعت اعلام شده است.


با وجود این، قانون کار هیچ اشاره‌ای به بهره‌وری نیروی کار نکرده است. البته از آنجا که نیروی کار ایرانی به میزان کافی در هفته کار نمی‌کند، متاسفانه باید گفت این میزان بهره‌وری پایین باعث شده است که رفته‌رفته فاصله پیشرفت تولید و رشد اقتصادی کشور از برخی کشورهای توسعه‌یافته و حتی در حال توسعه بیشتر شود. 


در صورتی که آمار یاد شده درست باشد، می‌توانیم بخش مهمی از عقب‌ماندگی اقتصادی ایران را به ساعات غیرمفید کاری ارتباط دهیم، به این صورت که اگر نیروی کار به میزان کافی کار روزانه خود را به هر دلیلی انجام ندهد، نظام تولیدی کشور صدمه دیده و بسیاری از بخش‌های دیگر را دچار مشکل می‌کند.


در واقع به گواهی شواهد می‌توان ادعا کرد که نبود تناسب در دستمزد کارکنان با کار، ضعف در مدیریت و نظارت، سیستم فرسوده اداری که از تکنولوژی‌های قدیمی و عقب‌مانده بهره می‌گیرد، از موارد موثر در پایین بودن ساعات کار مفید در ایران است. حال اگر تعطیلی‌های مختلف و کاهش ساعات اداری در برخی موارد را در نظر بگیریم شرایط سخت‌تر هم می‌شود. کارشناسان معتقدند با وجود پایین بودن بهره‌وری کار، این تعطیلی‌ها و کاهش ساعات کار اداری آسیب‌های بیشتری به اقتصاد کشور وارد می‌کند.


با یک نگاه کلی می‌توان ادعا کرد در اثر عوامل مختلفی که از گذشته در جامعه ما وجود داشته و در سال‌های اخیر بیشتر شده است راندمان کاری کاهش یافته است. در دنیای کنونی کشورهای ضعیف و قوی در جهان وجود ندارند، بلکه مدیریت‌های قوی و ضعیف است که سبب می‌شود کشورهایی عقب بمانند یا پیشرفت کنند.


به عبارت دیگر تمام مسائل جهان امروز به مدیریت مربوط می‌شود و مدیریت برآمده از برنامه‌ریزی و سیاستگذاری صحیح است، اما سهل‌انگاری در رسیدگی به اهداف تعیین‌شده و اشتباهات در اجرا در سایه مدیریت ضعیف می‌تواند کشورها را روزبه‌روز ضعیف‌تر کند.


در نهایت آنچه مسلم است مساله بهره‌وری نیروی کار برای نیل به توسعه اقتصادی بسیار ضروری است. به علاوه با توجه به آنچه در این نوشتار به آن اشاره شد، بهره‌وری صرفاً از کانال کار بیشتر نمی‌گذرد و شاید بتوان در برخی موارد با کاهش ساعت کاری از بده‌بستان میان کمیت و کیفیت در مورد نیروی کار بهره برد.


همان‌طور که در مثال‌های این متن مشاهده شد، به نظر می‌رسد به‌کارگیری این تجربه در ایران و تجدیدنظر جدی در الگوی ساعات کاری در کشورمان می‌تواند به ارتقای بهره‌وری کمک شایانی کند.




نویسنده: سید محمد امین طباطبایی

منبع: تجارت فردا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مشاور فروش و بازاریابی و وکیل اداره کار

ساعت استراحت و صرف غذای پرسنل




۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مشاور فروش و بازاریابی و وکیل اداره کار