اقتصاد ایران و اولویت های کسب و کار در سال 99 

پیش بینی اوضاع اقتصادی ایران در سال پیش رو

با توجه به اینکه در ابتدای سال 99 هستیم و ما قاعداتاً باید برنامه ها و استراتژی های سال جدید را تبیین کنیم یک سری اطلاعات هست قبل از اینکه ما به اولویت هایمان بپردازیم در خصوص اقتصاد ایران در سال 99 باتوجه به چندین مقاله و وٌیسی که در این خصوص گوش دادم و مطالعه کردم توضیحی اجمالی به شما بدهم که متوجه شوید چه چیزهایی در امسال باید اولویت قرار دهیم تا بتوانیم گلیم خود را از آب بیرون بکشیم.
اقتصاد ایران در سال 99 (همانطوری که در اواخر سال 98 هم این اتفاق شروع شد) در حال انطباق با شرایط توقف صادرات نفت است. در واقع با توجه به محدود شدن صادرات نفتی ما و قیمت بسیار پایینی که الان برای کشور ما در این زمینه رقم میخورد، اقتصاد ایران باید خودش را با شرایط پسانفت آداپته کند. از سال 1974 که نفت از 4 دلار به 13 دلار رسید تا امروز نوسانات قیمتی بسیاری داشته است. این نوسانات تا امروز ادامه پیدا کرده و طبق آخرین خبر هر بشکه نفت را حدود 44 دلار می فروشیم که با توجه به اینکه باید تورم را از این مبلغ کم کرد قیمت نفت بعد از تورم زدایی برای ما 70/8 تمام می شود در حالی که در سال 1974 (یعنی سال 1353) ما نفت را 13 دلار می فروختیم و این یعنی اینکه ما باید از صادرات نفتی قطع امید کنیم و روی مواردی که جلوتر به آن می پردازم فوکوس کنیم و این فقط مختص به نفت نیست و در همه حوزه ها می تواند به ما ضربه بزند چون فقط 95 درصد از صادرات ما از نفت تاثیر می گیرد و مدت زیادی قیمت نفت روی 100 دلار و بیشتر از آن متمرکز بود و اقتصاد ایران در واقع بر اساس آن ساختار سازی شده و نزول شدید قیمت نفت می تواند در اقتصاد ما تاثیر شگرفی بگذارد. 
در یک سری از کسب و کارها اتفاقا در سال 99 رونق داریم. مثلا کسب و کارهایی که با خرید کالاها و خدمات ضروری مرتبط هستند. اینها دچار افزایش حداکثری می شوند و البته بسیار رقابتی می شوند و فقط بهره ور ها هستند که وارد فاز رونق می شوند و به این صورت نیست هر کسی که در آن حوزه در حال فعالیت هست یک رونقی گریبان گیرش شود. این رونق برای افرادی هست که بهره وری را خوب تعریف کرده اند و بهره ورانه در حال فعالیت می کنند.
از آن طرف 70-80 درصد از بازرگانی هایی که به حوزه های غیر ضروری مربوط هستند مثل حوزه ای  که ما در حال فعالیت هستیم دچار ضرر و حذف می شوند چون وقتی صادرات نفت خوب بود این بخش خیلی رشد پیدا کرد و حالا وقتش رسیده است که اقتصاد این رشد را پس بگیرد و با آن تسویه حساب کند.
در واقع سال 99 سال تسویه حساب نرخ ارز با فعالان حوزه بازرگانی کالاهای غیر ضروری است و وابستگی های نفتی به سمت وابستگی های گازی می رود و این بخش مربوط به انرژی گازی 100 در صد در سال 99 دچار رشد می شود.
سقوط قیمت نفت (در حوزه کاری خودمان) باعث کاهش معاملات مسکن در بعضی از مناطق می شود. سوال اینجاست که چرا در بعضی از مناطق؟ چون کاهش سنگین معاملات فقط به مناطق غیر بورسی مربوط هست. مناطق بورسی همچنان رشد خود را خواهد داشت. مثلا آماری در تهران نشان می دهد که در بهمن ماه سال گذشته 52 درصد از معاملات مسکن مربوط به 17 محله و منطقه تهران بوده است در حالی که در تهران 200 محله وجود دارد و فقط 17 منطقه جز مناطق بورسی تهران بشمار می آیند. ما هم در شهر خود و شهرهای مورد فعالیت یک سری مناطق بورسی داریم یعنی در آنجا مسکن کم وجود دارد ما حدود 10 میلیون مسکن در مناطق غیر بورسی ساخته ایم که به دلیل نبود شغل و آن چرخه ای که باید ایجاد می شده در واقع کمکی به صنعت مسکن ما نکرده است.
پس با توجه به این توضیحاتی که دادم، همانطوری که معاملات مسکن کاهش پیدا می کند این جریان پولی وارد چرخه ساخت و ساز نمی شود و ساخت وساز کمتر اتفاق می افتد. حتی در بعضی موارد شاید چک هایی هم از مشتریان گرفتیم با مشکل عدم موجودی یا کسری موجودی مواجه شود و طلب می کند که در سال 99 حواس خود را بیشتر جمع کنیم. 
•    با توجه به این مسائلی که عنوان شد اولویت اول بازرگانی هایی که محصولات و خدمات غیر ضروری ارائه می دهند این است که عمده فعالیت ما آوردن نقدینگی به داخل مجموعه باشد. سود آوری خیلی خوب است اما نقدینگی برای ما و برندهایی که در حوزه ما فعالیت می کنند مهم تر است. 
در اینجا یک شاخص وجود دارد. پولی که خرج می کنیم اگر دو ماهه به ما برنگردد ما دچار بحران نقدینگی می شویم. یعنی هروقت شما کلمه بحران نقدینگی را شنیدید بفهمید پولی خرج کرده اید که نتوانستید آن را ظرف دو ماه برگردانید. البته این حتمی نیست و در برخی از کسب و کارها متغیر است. پس ما اولویت اولیه مان بر طرف کردن کسری جریان وجه نقد است. چون پیش بینی اقتصاد دان ها در سال 99 این است کسب و کارهایی که رونق پیدا می کنند ما 5-10 درصد رونق خواهیم داشت که با توجه به تورمی که ورود پیدا میکند ما را از لحاظ نقدینگی عقب تر از سال قبل نگه می دارد. 
در سال 99 بر اساس چیزی که گفتم اینکه شما چند ملک دارید و چقدر سود میکنید مهم نیست، مهم این است که پول به موقع به دستتان بیاید تا بتوانید به موقع خرید کنید تا سود بهتری ببریم چون در شرایط بحرانی و در سال 99 سود در خرید است.
•    دومین اولویت کسب و کارهایی مشابه کسب و کارهای ما بهره وری است. ما اول با ببینیم صنف ما جز آن 10 درصدی است که ارزان اداره می شود یا خیر. البته ارزان بودن به معنایی نیست که ما حتما تعدیل نیرو داشته باشیم، باید آن نیرویی که استفاده می کنیم و آن هزینه هایی را که برای برندمان می کنیم خروجی داشته باشد. یعنی به تعداد واحد هزینه به شما وجه نقد بدهد و سود برگردد. در غیر این صورت ما در سال جاری نمی توانیم اوضاع مناسبی داشته باشیم پس این را در نظر داشته باشید هر چقدر تلاش کردید در سال 99 باید حداقل 3 برابر شود تا بتوانیم هزینه ها را پوشش دهیم. در واقع در سال 99 برندهایی که روی بهره وری ضعیف عمل کنند محکوم به حذف هستند. 
مدتی بود که تعدادی از برندهای نابهره ور توانستند به حیات خود ادامه دهند و دلیل آن هم صادرات نفت بود و حالا با کاهش آن، آنها هم دچار محدودیت می شوند و یک به یک از دور بازرگانی خارج می شوند.
•    در خصوص اولویت سوم اولین چیزی که باید به آن اشاره کرد همان مسئله فعالیت در حوزه کالاهای ضروری و یا غیر ضروری است که با توجه به اینکه ما در بخش کالاهای غیرضروری در حال فعالیت هستیم، باید متناسب با نیاز بازار کار کنیم. سال 99 اصلا سال دپو کردن محصول نیست. باید نیاز بازار را تشخیص دهیم و خرید کنیم و در نهایت در همان دو ماهی که گفته شد سرمایه را برگردانیم. در حوزه فعالیت ما سود ما در خریدمان است و هرچقدر نقدینگی بیشتری داشته باشیم و این نقدینگی را وارد چرخه خرید کنیم در نتیجه خریدهای بهتری صورت می گیرد و ما سود بیشتری خواهیم داشت.
•    در خصوص اولویت چهارم باید ببینیم که ما جز آن 10 درصد از صنف هستیم که از علم روز استفاده می کنیم یا خیر. عدم استفاده از علم روز ما را از بازار حذف خواهد کرد که خوشبختانه ما در حوزه فعالیتمان خود را مجهز کرده ایم. بنده و دیگر مدیران ارشد خود را مجاب کرده اند که هر روز تحقیق و مطالعه داشته باشند و از شما هم تقاضا دارم که این کار را انجام دهید. با توجه به شرایطی که به اقتصاد حاکم است وقتش فرا رسیده که خود را با علم روز بیشتر آداپته کنیم و با کمی طمانینه و شرایط فنی بهتری حرکت کنیم.

این جلسه به پایان رسید و امیدوارم در اولین فرصت استارت خوبی در کنار هم برای سال جدید داشته باشیم. 

تهیه و تنظیم : محمدرضا مهرپویا

نشر با ذکر منبع