کارفرمانیوز - در قسمت اول نوشتار مشاوره قانون کار توسط وکیل اداره کار برای شما مهمترین حقوق و مزایای نقدی پیش بینی شده در قانون کار و قانون تامین اجتماعی را مطرح کردیم. در قسمت دوم قصد داریم در خصوص سایر حقوق و مزایای کارگران صحبت کنیم. علم به این حقوق به جهت جلوگیری از تضییع حقوق کارگران و کارفرمایان و همچنین مصون ماندن از دعاوی حقوقی آتی حائز اهمیت است.
۱- حق بیمه شدن ؟
وفق مقررات ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرما مکلف است کارگران خود را از همان روز اول نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه کند. این نوع بیمه اجباری بوده و هر توافقی بین کارگر و کارفرما خلاف این ماده بلااثر می باشد.
۲- حق مرخصی؟
انواع مهم مرخصی به شرح زیر است:
الف) مرخصی استحقاقی: که سالانه ۲۶ روز می باشد. برای کار کمتر از یک سال مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام شده محاسبه می شود. کارگر می تواند تا ۹ روز از مرخصی استحقاقی سالانه استفاده نشده خود را در پایان سال ذخیره نماید. این محدودیت در خصوص کارگرانی که در پایان قرارداد یک ساله تسویه می کنند وجود ندارد. درصورتی که کارفرما به دفعات با مرخصی کارگر موافقت ننماید و در این خصوص سازش به عمل نیاید کارگر می تواند مراتب را به اداره کار محل جهت انجام امور مقتضی اطلاع دهد.
نکته: مطابق ماده ۱۹۱ قانون کار، کارگاه های کمتر از ۱۰ نفر از برخی مفاد این قانون مستثنا شدند. از جمله این موارد مرخصی استحقاقی می باشد که در این کارگاه ها سالانه ۲۱ روز است و کارگر فقط ۵ روز آن را در پایان سال می تواند ذخیره کند.
یک مثال واقعی
مثال: آقای بهرامی در ابتدای سال ۱۳۹۷ با قراردادی سه ساله در شرکت همیار استخدام شده است.اگر ایشان از ۱۰ روز مرخصی استحقاقی خود استفاده کرده باشد، با فرض مزد ثابت ۲ میلیون تومان مطلوبست محاسبه ذخیره مرخصی پایان سال ۹۷ .
مانده مرخصی در پایان سال ۹۷، ۱۶ روز می باشد که فقط ۹ روز آن را می تواند ذخیره کند.
مزد روزانه ۶۶۶،۶۶۷ = ۳۰ ÷ ۲۰،۰۰۰،۰۰۰
۶،۰۰۰،۰۰۰ = ۹ × ۶۶۶،۶۶۷
نکته: ذخیره فوق تحت سرفصل ذخایر صورت های مالی طبقه بندی می شود.
نکته مالیاتی: ذخیره مرخصی استفاده نشده تنها در صورتی که پرداخت شود جز هزینه های قابل قبول است.
ب) مرخصی حج: که در کل مدت کار فقط برای یک بار به مدت یک ماه می باشد.
ج) مرخصی استعلاجی: در صورتی که کارگر بیمه شده بر اثر بیماری یا حوادث موقتا قادر به خدمت نباشد می تواند از مرخصی استعلاجی استفاده نماید (ماده ۵۹ تامین اجتماعی).
غرامت دستمزد، از اولین روزی که بیمه شده بر اثر حادثه یا بیماری حرفه ای و به موجب تشخیص سازمان تأمین خدمات درمانی قادر به کارنباشد پرداخت خواهد شد. در مواردی که عدم اشتغال به کار و معالجه به سبب بیماری باشد، در صورتی که بیمار در بیمارستان بستری نشود، غرامت دستمزد از روز چهارم پرداخت خواهد شد (ماده ۶۲ تامین اجتماعی). اگر در بیمارستان بستری شود محدودیت از روز چهارم ندارد.
مرجع تعیین و تایید مدت زمان مرخصی استعلاجی
مرجع تعیین و تایید مدت زمان مرخصی استعلاجی با توجه به مدت استراحت متفاوت است. برای استراحت هایی که در هر نوبت کمتر از هفت روز است و درمجموع در طول سال از ۱۵ روز بیشتر نمی شود، گواهی پزشک معالج کافی است و نیاز به تایید پزشک معتمد و یا کمیسیون پزشکی ندارد. استراحت های بیشتر از ۱۵ روز تا ۶۰ روز در سال و استراحت بیش از ۷ روز در هر نوبت باید به تایید پزشک معتمد سازمان برسد. استراحت های بیش از ۶۰ روز در سال باید به تایید کمیسیون پزشکی برسد.
محدودیت زمانی و یا تعداد دفعات برای استفاده از مرخصی استعلاجی وجود ندارد. همچنین وفق ماده ۷۴ قانون کار، مدت مرخصی استعلاجی، با تایید سازمان تامین اجتماعی، جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب خواهد شد.
غرامت دستمزد ایام بیماری چقدر است؟ برای افراد متاهل و متکفل معادل سه چهارم میانگین دستمزد و برای افراد مجرد و غیرمتکفل که از درمان سازمان استفاده نکرده و به صورت سرپایی معالجه شده اند، دوسوم میانگین دستمزد بیمه شده است و در صورت استفاده از خدمات درمانی و یا بستری یک دوم است.
پرداخت مزد دوران مرخصی استعلاجی تا سه روز از جانب موسسه قابل پرداخت است و نسبت به بیش از سه روز به عهده سازمان تامین اجتماعی است.
نکته: مرخصی استعلاجی جز سوابق کار محسوب می گردد.
نکته: مرخصی استعلاجی قابل کسر از مرخصی استحقاقی نیست.
د) مرخصی ازدواج و فوت
مطابق ماده ۷۳ قانون کار، در موارد زیر کارگران حق استفاده از ۳ روز مرخصی با مزد را دارند:
اول ازدواج دائم و دوم فوت بستگان درجه یک از طبقه اول (پدر مادر همسر و فرزندان).
مثال: در صورتی که کارگر طی سال ازدواج کند، علاوه بر ۲۶ روز مرخصی استحقاقی، می تواند از ۳ روز مرخصی ازدواج نیز در هنگام ازدواج استفاده نماید. این ۳ روز قابل کسر از ۲۶ روز مرخصی استحقاقی نیست.
۳- تکلیف کارفرما به تامین وسیله ایاب و ذهاب
طبق ماده ۱۵۲ قانون کار، در صورت وجود دو شرط به صورت هم زمان کارفرما موظف است که سرویس ایاب ذهاب برای کارکنان فراهم نماید. شرط اول کارگاه از محل سکونت کارگران دور بوده و شرط دوم اینکه وسائل نقلیه عمومی هم به تعداد کافی در اختیار کارگران قرار نداشته باشد. همچنین در صورت توافق کارگران و کارفرما، کارفرما می تواند بجای تامین وسیله نقلیه وجه آن را به کارگران بپردازد.
۴- حق استعفا
در ماده ۲۱ قانون کار، استعفای کارگر به عنوان یکی از شرایط خاتمه قرارداد کار عنوان شده است. کارگر در هر صورت حق استعفا دارد. کارگر می بایست استعفای خود را کتبا به کارفرما اطلاع دهد و موظف است در صورت درخواست کارفرما تا یک ماه به کار خود ادامه دهد. در صورتی که کارگر حداکثر ظرف ۱۵ روز انصراف از استعفای خود را کتبا به کارفرما اطلاع دهد، استعفای کارگر منتفی است.
نکته: استعفا حتما باید کتبی باشد.
مثال: اگر کارگر در تاریخ ۹۷/۵/۱ استعفای خود را کتبا به کارفرما تسلیم نماید موظف است درصورت درخواست کارفرما تا پایان مرداد به کار خود ادامه دهد.
۵- حق شکایت
هرگونه اختلاف بین کارگر و کارفرما درصورتی که با سازش قابل حل نباشد، می تواند نزد هیئت های تشخیص و حل اختلاف وزارت کار مطرح و پیگیری گردد. در این خصوص در مطلبی جداگانه متعاقبا صحبت خواهد شد.
۶- استحقاق دریافت مزد روزهای جمعه و تعطیلات رسمی
روز جمعه و روزهای تعطیل رسمی کشور به علاوه یازدهم اردیبهشت ماه (روز کارگر) روزهای تعطیل با استفاده از مزد می باشد. کارگری که به هر عنوان در روز جمعه به کار گرفته شود ۴۰ درصد اضافه بر مزد به عنوان فوق العاده جمعه کاری به او تعلق می گیرد. در کارگاه هایی که حسب نوع یا ضرورت کار و یا توافق طرفین روز دیگری غیر از جمعه به عنوان تعطیل هفتگی در نظر گرفته شود همان روز به عنوان تعطیل هفتگی محسوب شده و در هر صورت تعطیل یک روز معین در هفته اجباری است.
مثال: آقای عزیزی در ابتدای سال ۹۷ با قراردادی یک ساله در شرکت تفتان مشغول به کار شد. ایشان طی سال ۹۷ از یک ماه مرخصی استعلاجی به دلیل شکستگی پا که به تایید پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی نیز رسیده است استفاده نمود. حقوق یک ماه مذکور توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت شد. اگر ایشان از ۷ روز مرخصی استحقاقی و سه روز مرخصی ازدواج استفاده کرده باشد با فرض مزد ثابت ۲۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال مطلوبست محاسبه مانده مرخصی استفاده نشده قابل پرداخت و همچنین عیدی و سنوات ایشان.
نکته: یک ماه مرخصی استعلاجی جز سوابق محسوب شده و کارفرما مکلف به پرداخت عیدی و سنوات این دوران می باشد.
محاسبه عیدی و سنوات:
با توجه به کارکرد کامل و همچنین این موضوع که دو برابر مزد ثابت از سه برابر حداقل دستمزد بیشتر است عیدی قابل پرداخت سه برابر حداقل دستمزد و مبلغ ۳۳،۴۲۴،۲۰۰ ریال می باشد. سنوات نیز با توجه به مزد ثابت ۲۵،۰۰۰،۰۰۰ است.
محاسبه مانده مرخصی:
نکته: با توجه به اینکه قرارداد کار موقت است برای تصفیه حساب باید تمام روزهای مانده مرخصی محاسبه شود.
۸۳۳،۳۳۳ = ۳۰ ÷ ۲۵،۰۰۰،۰۰۰
۱۵،۸۳۳،۳۳۳ = ۱۹ × ۸۳۳،۳۳۳
مقررات قانون کار هر چند به ظاهر ساده هستند اما می توانند در بسیاری موارد پیچیده باشند و کارفرمایان عزیز می بایستی قبل از اقدام در هر زمینه ای با مشاوران قانون کار مشاوره نمایند و در صورت طرح دعوا از مشاوره وکیل متخصص اداره کار بهره لازم را ببرند.مشاوران ما آماده ارائه مشاوره رایگان قانون کار به کارفرمایان عزیز سراسر کشور هستند.از طریق شماره اعلام شده در فرم تماس با ما اقدام فرمایید.
منبع : www.persianhesab.com
