کارفرمانیوز - بسیاری از مخاطبان ما از جامعه شریف پزشکان هستند و بارها در خصوص مسئولیت های خود مواردی را از طریق راههای ارتباطی ما عنوان نمودند که بر همین اساس تصمیم گرفتیم مطلبی در این حوزه در سایت قرار دهیم.پزشکان نیز همانند سایر شهروندان نسبت به اعمال خلاف قانون که از آنها سر می زند مجرم شناخته می شوند و دارای مسئولیت کیفری بوده و مستحق مجازات نیز خواهند بود ولی به غیر از جرایم عمومی، جرایم دیگری هم وجود دارد که مختص به پزشکان بوده و بایستی شخص پزشک بوده باشد و مرتکب آن گردد. در اصطلاح به این نوع جرایم، مسئولیت کیفری پزشکان می‌گویند.با توجه به اینکه یک اشتباه کوچک توسط پزشک باعث واردشدن خسارتی جبران‌ناپذیر برای افراد می‌شود تا آنجا که می‌تواند جان افراد را در خطر بیاندازد مشاوره در این زمینه امری حیاتی به نظر می رسد.
جرایم پزشکی
جرایم پزشکی به جرایمی که به طور معمول در زمان معالجه و درمان اتفاق افتاده و رسیدگی به آن در صلاحیت محاکم دادگستری خواهد بود گفته می شود . این نکته لازم است که یادآور شوم رابطه‌ای حقوقی بین پزشک و بیمار برقرار می باشد که با توجه به آن پزشک در برابر معالجه بیمار بایستی از تمام استعداد و قابلیت‌های خود بهره گرفته و با عنایت به نظامات و مقررات دولتی کار خود را به سرانجام برساند.
در این راستا همیشه نتیجه مطلوب محقق نمی‌گردد و مشکلاتی نیز به وجود می آید و پزشک در انجام تکلیف خویش به شایستگی عمل نکرده و به صورت اتفاقی و غیرعادی نتیجه‌ای متفاوت از نتیجه معمول به وجود خواهد آمد که مسئله خطا و تخلف، قصور و تقصیر پزشک به میان خواهد آمد. آنجا که پزشک در انجام وظیفه خویش قصور کرده و یا وضعیتی که مرتکب تقصیر شده است و همچنین حالتی که در آن، انجام تکلیف از روی عمد و سوء‌نیت او صورت گرفته است، همگی در زمره جرایم و تخلفات پزشکی بوده و با طرح دعوا از طریق متضرر و یا وکیل پایه یک دادگستری که انتخاب کرده است عواقب متمایزی را برای پزشک به همراه خواهد آورد.
در صورتی که یک پزشک در هنگام معالجاتی که انجام می دهد موجب شود که به شخصی صدمه بدنی وارد و یا تلف گردد، در صورت شکایت متضرر شخصاً و یا به وسیله وکیل پایه یک دادگستری، بر طبق ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی ضامن دیه خواهد بود مگر اینکه اعمال او براساس مقررات پزشکی و موازین فنی بوده باشد و یا این که قبل از معالجه برائت اخذ کرده و مرتکب تقصیری هم نشده باشد.
هرگاه پزشکی در أخذ برائت از مریض در خصوص عمل و همچنین در خصوص تحصیل برائت به دلیل بیهوشی به دلیل نابالغ یا مجنون بودن او برائت از ولی مریض را تحصیل نکرده باشد و در این مورد مرتکب قصور یا تقصیر گردد ولی مریض خود شخصاً یا به وسیله وکیل پایه یک دادگستری می تواند بر علیه پرشک در دادگاه احقاق حق بنماید.
در صورتی که پزشک در معالجاتی که دستور آن را صادر کرده است تلف یا صدمه بدنی به وجود آید نیز ضامن خواهد بود مگر در صورتی که عمل او براساس مقررات پزشکی و مطابق موازین فنی بوده باشد و یا اینکه پیش از معالجه برائت گرفته شده و مرتکب تقصیری هم نگردد.
هرگاه مریض یا پرستار با علم بر اینکه بدانند دستوری که پزشک داده است اشتباه می باشد ولی آن را انجام داده باشند و به واسطه آن عمل صدمه و تلف فراهم شود در صورت شکایت متضرر شخصاً یا از طریق وکیل پایه یک دادگستری با وجود دستور عمل پزشک ضامن نخواهد بود. نکته مهم این است که در موارد ضروری هرگاه تحصیل برائت امکان نداشته باشد و پزشک برای نجات مریض، بر طبق مقررات اقدام به معالجه کرده باشد، کسی ضامن تلف یا صدمات وارده نخواهد بود.
مصادیق جرایم پزشکان
• جرم اسقاط جنین از جمله جرایمی می باشد که پزشکی ممکن است مرتکب گردد و هرگاه در صورت فراهم کردن وسایل این جرم توسط پزشک، ماما و یا داروفروش صدمه و یا تلفی صورت بپذیرد در صورت شکایت کیفری متضرر شخصاً و یا توسط وکیل پایه یک دادگستری دادگاه بر طبق ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی آن ها را مسئول دانسته و مستحق مجازات می داند.
• افشای اسرار جرم دیگری می باشد که از سوی پزشک امکان دارد صورت بپذیرد. افشای اسرار مطابق ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی جرم محسوب خواهد شد. در صورتی که پزشک، جراح، ماما، داروفروشان و به طور کلی تمام افرادی که همه بر مبنای شغل یا حرفه خود محرم اسرار هستند در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا نمایند، در صورتی که متضرر از آن خودش و یا به وسیله وکیل پایه یک دادگستری اقدام به طرح دعوا بنمایند دادگاه کیفری به سه ماه و یک روز تا یک‌سال حبس و یا به یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال‌جزای نقدی آن پزشک را محکوم خواهد کرد.
در خصوص این موارد و تخلفاتی که در قوانین بیان شده اند رسیدگی بر عهده دادگاه عمومی یا کمیسیون‌های نظام پزشکی خواهد بود و این مراجع صلاحیت رسیدگی و برخورد با تخلفات جامعه پزشکی را دارا خواهند بود در نتیجه مرجع واحدی به جهت رسیدگی به این تخلفات و جرایم وجود نداشته و حتی در برخی موارد این موضوع امکان دارد که رسیدگی به یک تخلف پزشکی در دستور کار یک مرجع رسیدگی غیردادگستری قرار بگیرد.
چگونگی رسیدگی به تخلفات پزشکی
نظارت مستمر نسبت به عملکرد موسسات درمانی و همچنین مراقبت در برابر همه عوامل تهدیدکننده بهداشت عمومی جزء وظایف مهم وزارت بهداشت می باشد لذا بر طبق ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی هر اقدامی که تهدیدکننده بهداشت عمومی بوده باشد با تشخیص وزارت بهداشت جرم محسوب خواهد شد در نتیجه در صورت بروز این اقدامات متضرر از آن می تواند خود و یا به وسیله وکیل مبادرت به طرح دعوا نموده و احقاق حق نماید.
اداره‌ای تحت عنوان اداره نظارت بر درمان وجود دارد که در همین راستا وظایفی نظیر جمع‌آوری اطلاعات و آمار مراکز درمانی و پزشکان و پیراپزشکان اعم از دولتی و بخش خصوصی و خیریه، ابلاغ و اجرای دقیق قوانین، آیین‌نامه و ضوابط مربوط به خدمات پزشکان و مسئولیت کیفری پزشکان و مراکز پزشکی اعم از دولتی و خصوصی و خیریه را برعهده خواهد داشت.
در پایان بایستی اشاره کنم که این مرجع، نظارت و ارزیابی عملکرد پزشکان، پیراپزشکان در بخش خصوصی و خیریه، بازدید مستمر و بررسی دقیق مراکز درمانی و طب پزشکان و اعلام نقایص و کمبودها و تخلفات آنها و تعیین مهلت معین به منظور رفع نقص آنها، رسیدگی به شکایات واصله و تخلفات پزشکان و مراکز پزشکی را نیز بر عهده داشته و در مواردی که شکایاتی مطرح می گردد گزارشاتی که از این نهادها اعلام می شود به عنوان دلیل و مستندی در جهت مسئولیت یا عدم مسئولیت پزشک نقش موثری را دارد.
منبع : www.saminedalat.com
